فریدون مشیری شاعری نام‌آور و بزرگی است که توانست در عصر دیکتاتوری آخوندی اصالت قلم خود را از گزند آفت آخوندی حفظ نماید. او از جمله شاعران نام‌آوری است که شعرهایش را به سبک نیمایی سرود و زبان پاکش را در خدمت پیام‌های شاعرانه خود قرار داد. همواره با بی‌عدالتی‌ها و ناهنجاری‌های زمانه سرستیز داشت و با زبانی ساده و شفاف ظلم و بی‌عدالتی را به چالش می‌کشید.
فریدون مشیری در شهریور ۱۳۰۵ در تهران بدنیا آمد. از ۱۵ سالگی به سرودن شعر روی آورد و با اولین مجموعه شعری خود بنام «تشنه توفان» که در ۲۸ سالگی آنرا به چاپ رساند، خود را در جرگه شاعران زمانه خود جای داد. مشیری به موسیقی هم توجه خاصی داشت. به همین دلیل در طی سالهای ۱۳۵۰ تا ۵۷ به رادیو ایران راه یافت و به عنوان یکی از اعضای شورای موسیقی و شعر در کنار هوشنگ ابتهاج، سیمین بهبهانی و عماد خراسانی قرار گرفت. مشیری با ذوق سرشار ادبی و هنری خود توانست پیوند بسزایی در شعر و موسیقی پدید آورد که به غنی‌کردن برنامه‌‌های «گل‌های تازه» رادیو ایران، کمک شایانی نماید.
لطافت اشعار فریدون مشیری
اشعار فریدون مشیری از چنان ویژگی مهمی برخوردار است که درعین لطافت و سادگی، با هنرمندی تمام عناصر ساده زبانی را به تصاویری القایی تبدیل می‌نماید. این ویژگی اشعار او تا آن‌جا موفق است که برای خوانندگان اشعارش هرگونه رمزگشایی از کارهای او را ساده می‌نماید. این سادگی، موجب آن نمی‌شود که ذره‌ای از صلابت گفتار او کم نماید. مشیری کلامش را به مرزهای حماسی کشانده و تا اسطوره‌ها بالا می‌برد. چنان که خواننده گویی با اشعار حماسی فردوسی روبرو گشته است.
دسته بندی اشعار مشیری
اگر بخواهیم اشعار فریدون مشیری را دسته‌بندی نماییم می‌توان گفت که اشعار او به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
۱-اشعاری که دارای مضامین اجتماعی هستند.
۲-اشعاری که بازتاب دهنده احساس شاعر از زبان و فرهنگ فارسی است.
۳-اشعاری که در مورد شخصیت‌های تاریخی و اساطیری ایران سروده شده‌اند.
۴-اشعاری که در اعتراض به تخریب محیط زیست بدست مسئولان بی‌کفایت، سروده شده است.
دومین دفتر شعر فریدون مشیری با عنوان «گناه دریا» در سال ۱۳۳۵ منتشر شد. اما عبدالحمید آیتی که نویسنده و نظریه پردازی ادبی بود، انتقادهای تند و تیزی نسبت به اشعار فریدون کرد که او را دل آزرده ساخت. این دلگیری از برخورد آیتی موجب شد که فریدون تا ۵سال بعد هیچ اثری را چاپ ننماید. اما در سال ۱۳۴۰ سومین دفتر شعر خود را تحت عنوان « ابر» منتشر نمود.
آثار فریدون مشیری
کتاب‌های شعری که از مشیری به چاپ رسیده‌اند می‌توان اشعار زیر را برشمرد:
تشنه طوفان
گناه دریا
نایافته
ابر
ابر و کوچه
بهار را باور کن
پرواز با خورشید
از خاموشی
مروارید مهر
آه باران
سه دفتر
از دیار آشتی
با پنج سخن‌سرا
لحظه‌ها و احساس
آواز آن پرنده غمگین
تا صبح تابناک اهورایی
نوایی هماهنگ باران
از دریچه ماه
شعر کوچه اثری جاویدان از مشیری
همه اشعاری که فریدون مشیری سروده است جایگاه خاص خود را در ادبیات معاصر ایران دارد. اما معروفترین اثر مشیری شعر «کوچه» نام دارد. این شعر در اردیبهشت ماه سال ۱۳۳۹ در مجله روشنفکر به چاپ رسید و بلافاصله شهرت زیادی پیدا نمود. می‌توان گفت این شعر از زیبا‌ترین و عاشقانه‌ترین شعرهای نو در زبان فارسی است و عامل جاودانگی‌اش گشته است.
بی تو، مهتاب شبی باز از آن کوچه گذشتم
همه تن چشم شدم خیره بدنبال تو گشتم
شوق دیدار تو لبریز شد از جام وجودم
شدم آن عاشق دیوانه که بودم.
یادم آید که شبی با هم از آن کوچه گذشتیم
پرگشودیم و در آن خلوت دل خواسته گشتیم
یادم آید: تو بمن گفتی از این عشق حذر کن
با تو گفتم: حذار از عشق؟ ندانم
سفر از پیش تو؟ هرگز نتوانم.
فریدون مشیری در بعد از انقلاب
در سالهای بعد از انقلاب، فریدون مشیری به دلیل بازنشستگی از مشاغل دولتی، بیشتر به شعر و ادبیات پرداخت. چنان در ۱۰ سال آخر عمرش پرکار بود که ۶دفتر دیگر از کارهایش را عرضه کرد و مجموعا ۱۲ دفتر شعر از خود بیادگار گذاشت.
در سال ۱۳۷۷ در سفری به آلمان و آمریکا، در مراسم‌هایی که برای او ترتیب داده بودند شرکت کرد و مورد توجه بی‌سابقه‌ای از طرف دوستداران شعر و ادب فارسی قرار گرفت.
وفات فریدن مشیری
مشیری در اواخر عمر خود همواره از بیماری‌هایی رنج می‌برد و سعی می‌نمود نگذارد که بیماری او را از ادامه تعهدات ادبیش باز بدارد. برای مدتی در بستر بیماری افتاد اما کلامش از سرودن باز نماند. سرانجام در روز ۳ آبان سال ۱۳۷۹ در سن ۷۴ سالگی دیده از جهان فروبست و به دیار باقی شتافت. مزار او در قطعه هنرمندان بهشت زهرا در قطعه ۸۸ قرار دارد.
